Baza surowcowa

Kambodża posiada niewiele surowców mineralnych, są to:

• fosforyty
• kamienie szlachetne (rubiny, szafiry)
• rudy żelaza
• boksyty
• rudy manganu
• sól kamienna
• gaz ziemny
• ropa naftowa

Obecnie wydobywa się sól kamienną, fosforyty, kamienie szlachetne i rudy żelaza. Nieeksploatowane są boksyty. W 1992 zasoby gazu ziemnego w Kambodży oszacowano na 1500-3500 mld m³, a rezerwy ropy naftowej na 50-100 mln baryłek.

Osadnictwo

Kambodża należy do najsłabiej zurbanizowanych krajów azjatyckich. W miastach mieszka tylko 13% ludności. Stolicą, największym miastem, głównym ośrodkiem handlowym, przemysłowym i edukacyjnym jest Phnom Penh. Pozostałe większe miasta to: Battambang, Kampong Czam, Pursat, Kompong Som i Kampot. Osadnictwo wiejskie rozproszone – centralna i południowa część kraju. Typowa wioska (phum), jednolita etnicznie liczy do 500 mieszkańców. Stanowi ona część większej jednostki osadniczej skupiającej kilka wiosek (khum), w której znajduje się wspólna szkoła, świątynia buddyjska i kilka sklepów.

Transport i łączność

Kambodża ma rozwiniętą żeglugę śródlądową na Mekongu i jego dopływach, a długość dróg wodnych wynosi 2400 km (2004). Długość dróg kołowych – 34 100 km, z czego 3000 km to drogi pierwszej klasy (drogi narodowe). Długość różnotorowych linii kolejowych wynosi 649 km (0,4 km na 100 km² – 1988). W 1975 długość ta wynosiła 1370 km, lecz w latach 1976-1978 80% uległo zniszczeniu. Od 1978 trwa ich odbudowa. Główne połączenia kolejowe i drogowe to: Phnom Penh-Kompong Som i Phnom Penh-Bangkok (Tajlandia). Główny port morski znajduje się w Kompong Som. W Pochetong koło Phnom Penh – międzynarodowy port lotniczy.

Angkor Wat

Angkor Wat to największa, najważniejsza i najbardziej znana świątynia buddyjska w kompleksie Angkor, położonym w prowincji Siem Reap w Kambodży, dzieło Suryavarmana II (1113-1150 n.e.). Jest to najlepiej zachowany przykład architektury Khmerów. Leży 1,3 km na południe od miasta królewskiego Angkor Thom. Słowo Angkor to miejscowa forma słowa nokor które pochodzi od sanckryckiego słowa nagara, oznaczającego miasto. Wat to słowo oznaczające świątynię we wszystkich krajach Indochin oraz m.in. w Birmie, czy Tajlandii. Słowa Angkor i Wat razem oznaczają „Miejska Świątynia”. Jego piękno i rozległość są tak wielkie, że wielu uważa go za jeden z siedmiu cudów świata (średniowiecznego). Angkor Wat został zbudowany jako świątynia hinduistyczna, potem zaadaptowany przez buddystów – przez wstawienie nielicznych figur i symboliki buddyjskiej do ruin swiątyń.

Wody

Sieć rzeczna Kambodży jest dobrze rozwinięta. Prawie cały obszar kraju znajduje się w dorzeczu Mekongu. Dział wodny I stopnia stanowią pasma Gór Kardamonowych i Gór Słonia. Rzeki na wschodnich zboczach tych gór spływają do jeziora Tonle Sap, a na zachodnich do Zatoki Tajlandzkiej. Osią hydrograficzną kraju jest Mekong płynący na terenie Kambodży w kierunku południowym na odcinku ok. 500 km. Drugim ważnym elementem hydrograficznym kraju jest Tonle Sap o powierzchni od 2600 km² w porze suchej do 10400 km² w porze deszczowej. Z Tonle Sap wypływa rzeka o tej samej nazwie, która podczas pory suchej płynie na południe w kierunku Mekongu. W czasie pory deszczowej nadmiar wody w Mekongu powoduje cofanie się wód rzeki w kierunku jeziora, które rozlewa się w centralnej części niziny. Jego głębokość wzrasta wówczas z 1-3 m do 12 m. Z tego powodu zbiornik ten posiada jedne z najliczniejszych zasobów ryb słodkowodnych na świecie. Doroczne wylewy wód Mekongu przyczyniają się także do akumulacji żyznych aluwiów na terenie równiny centralnej. Inne większe rzeki to: Tonle Srepok, Tonle San, Stung Sen, Stung Sreng, Stung Chinit, Prek Chhlong, Sangke.

Rzeźba

75% powierzchni kraju zajmuje równinna, aluwialna Nizina Mekongu, wypełniająca stare zapadlisko tektoniczne osadami czwartorzędowymi. Przez jej wschodnią część przepływa główna rzeka kraju Mekong, a w zachodniej części leży rozległe jezioro Tonle Sap. Na południowy wschód od równiny leży wierzchołek delty Mekongu, rozciągającej się na terytorium Wietnamu w kierunku M. Południowochińskiego. Centralna równina oraz delta otoczone są pasmami górskimi od południowego zachodu (Góry Kardamonowe i Góry Słonia oraz od północy Góry Dangrek). Góry Kardamonowe (najwyższy szczyt kraju – Aural 1771 m n.p.m.) i Góry Słonia tworzą naturalną barierę fizycznogeograficzną ciągnącą się wzdłuż całego wybrzeża (małe przybrzeżne wyspy, największa w zatoce Kompong Som). Góry Dangrek stanowią naturalną północną granicę kraju. Na wschód od Mekongu teren stopniowo podnosi się w kierunku Gór Annamskich. Pomiędzy obszarami górskimi a równiną centralną rozciąga się równinny obszar przejściowy o średniej wysokości nieprzekraczającej 200 m n.p.m.

Warunki naturalne

Kambodża leży w południowo-wschodniej Azji, na półwyspie Indichińskim, granicząc z: Tajlandią, Laos i Wietnamem. W centralnej części kraju znajduje się rozległa Nizina Mekongu (najwięjsza rzeka kraju), która jaest zapadliskiem tektonicznym wraz z ilzolowanymi wzniesieniami których wysokośc osiąga nawet 600 m. otoczona jest ona od południowego – zachodu przez Góry Kardamonowe z najwyższym szczytem Aural (1813 m n.p.m.), od północy prze wąski grzbiet Dangrek oraz od wschodu przez odgałęzienia Gór Annamskich (Płaskowyż Centralny – wysokość do 1103 m). Wybrzeże Zatoki Tajlandzkiej jest nizinne. Wzdłuż wybrzeża znajdują się małe przybrzeżne wyspy, z których największa znajduje sie w Zatoce Kompong Som. Kambodża charakteryzuje się gęstą siecią rzeczną.

Kambodza

Kambodża zajmuje 181 035 km2, co stanowi mniej więcej połowę terytorium Włoch czy Wietnamu. Z północy na południe przez wschodnią część kraju płynie potężny Mekong. W porze deszczowej jego wody zasilają jezioro Tonle Sap – największe na Półwyspie Indochińskim. Góry Słonia (Phnom Damrei) i Góry Kardamonowe (Phnom Kravanh) ciągną się na południowym zachodzie, góry Dangkrek (Phnom Dangkrek) wzdłuż północnej granicy z Tajlandią, a w północno- -wschodniej części kraju wyrasta odgałęzienie Gór Annamskich (Truong Son). Typowy krajobraz to szachownica poletek ryżowych z licznymi palmami cukrowymi, symbolem Kambodży. Suchsze obszary w centrum zajmują sawanny. Znaczną część kraju nadal porastają lasy: na północy monsunowe, tracące liście w porze suchej, na południu wilgotne równikowe, na wybrzeżu namorzynowe. W niektórych prowincjach wycina się drzewa w zatrważającym tempie, zwykle za cichym przyzwoleniem rządu lub wojska.
Po 30 latach wojny domowej w Kambodży zapanował spokój. Piękny, choć wyniszczony kraj, powoli staje się popularnym celem turystycznych wycieczek. Jego mieszkańcy są przyjacielscy, ciekawi świata i otwarci na przybyszów. Można tu przeżyć prawdziwą azjatycką przygodę. Współczesne państwo kambodżańskie jest spadkobiercą potężnego królestwa Khmerów, które za panowania angkorskiej dynastii (IX-XIV) zajmowało również terytoria dzisiejszej Birmy, Laosu, Malezji, Tajlandii i Wietnamu. Po dawnym imperium pozostały ruiny stolicy w Angkorze, zabytek, który nie ma sobie równych w Azji Południowo-Wschodniej, zarówno pod względem okazałości, jak i piękna. Angkor Wat to arcydzieło światowej architektury tej klasy co Tadż Mahal i chiński Wielki Mur. Warto również wspomnieć o południowym wybrzeżu, opasanym pierścieniem tropikalnych wysp, rzadko odwiedzanym przez turystów. W potężnym Mekongu w okolicy Kratie żyje zagrożony wyginięciem gatunek słodkowodnych delfinów, a dzikie, górskie okolice północno-wschodniej części są ostoją mniejszości etnicznych. Kraj powoli się podnosi po czasach wojny domowej i terroru. Prawie cztery lata (1975-1979) trwały krwawe rządy Czerwonych Khmerów, którzy realizując maoistowskie idee dopuścili się masowych aktów ludobójstwa. Zginęło ponad milion osób, a zabytki narodowego dziedzictwa legły w gruzach. Dziś Kambodża, bezpieczna i stabilna politycznie, stanowi jedną z największych atrakcji turystycznych w Azji Południowo-Wschodniej. Warto się wybrać na wycieczkę, zanim przemysł turystyczny pozbawi to miejsce uroku. Po trzykrotnych względnie wolnych i sprawiedliwych wyborach kraj powoli dojrzewa politycznie, gospodarczo i społecznie. W ubiegłym stuleciu Kambodża kojarzyła się przede wszystkim z konfliktami, które powoli przechodzą do historii. Od dłuższego czasu utrzymuje się pokój, a obywatele pragną demokracji i rozwoju kraju. Jednocześnie wśród młodych gwałtownie rośnie poparcie dla opozycji. Ponad połowa ludności ma mniej niż piętnaście lat i w najbliższej przyszłości znaczna jej część przeniesie się do miast w poszukiwaniu pracy. Wielką nadzieją gospodarki jest turystyka. Żaden z bardziej gospodarczo rozwiniętych sąsiadów nie może konkurować z nią w tej dziedzinie.

Klimat

Klimat zwrotnikowy monsunowy na północy jest bardziej suchy, na południu wilgotny. Chłodny północno-wschodni wiatr przynosi niewiele deszczu i wieje od listopada do kwietnia. Od maja do października południowo-zachodni monsun niesie ze sobą silne wiatry, dużą wilgotność i obfite odpady deszczu. W porze deszczowej zwykle pada popołudniu, rzadko rankiem.